woensdag 29 juni 2011

Een intieme relatie

Wie een partnerrelatie opvat als een louter functionele relatie, ziet over het hoofd waar het om draait. Een partnerrelatie kent aspecten die overeenkomen met iedere andere samenwerkingsrelatie. Maar het is meer dan dat alleen. Dit merken wij aan cliënten die prima functioneren in hun werk. Zij hebben talloze communicatiecursussen gevolgd en kunnen goed verwoorden wat ze willen: het zijn assertieve mannen en vrouwen, maar als liefdespartners zijn ze eenzaam. Waarom heb ik in mijn werk alles bereikt, maar lukt het me niet om het hart van mijn dierbare te raken, vragen ze zich af. Deze hartenkreet verwijst naar een ander vlak dan de werkvloer of de marktplaats. Het duidt aan wat een partnerrelatie uniek maakt en zinloos als het ontbreekt. Ook met anderen kun je vaste werk- of vriendschapsrelaties aangaan. Maar met je partner deel je ervaringen waar anderen niet van weten. Een partnerrelatie is een vaste intieme relatie.

zaterdag 25 juni 2011

Overspel ... een nieuw begin.

Als de partners genoegen hebben genomen met een onbevredigende relatie brengt overspel de barsten onverbiddelijk aan het licht. Als het beide partners lukt het overspel te erkennen als een noodsignaal dan hoeft het geflirt met een ander geen breuk te worden, maar kan de crisis uiteindelijk leiden tot een versteviging van de relatie. De voorwaarde hiervoor is dat wordt erkend dat de relatie voorheen onbevredigend verliep. Een overspelsituatie kan de aanzet geven het contact (eindelijk) te verdiepen. Nu de verhouding op scherp staat, worden de dingen oprecht en onomwonden benoemd. De ander wordt niet meer gespaard en de tijd van mooi weer spelen is voorbij.
De partners belanden in dergelijke situaties meestal in een emotionele achtbaan: intense gevoelens van schuld, afwijzing, rouw, schaamte en woede wisselen elkaar in hoog tempo af. Wie hier uit wil komen moet vastbesloten zijn geen genoegen te nemen met hoe het was. Dat vraagt uithoudingsvermogen van de partners, maar vooral de bereidheid te werken aan een nieuw perspectief. Er moet ruimte zijn voor de woede van de bedrogen partner, maar daar moet het niet bij blijven. De aanstichter hoort niet in het beklaagdenbankje. Wie verder wil met elkaar moet erkennen dat overspel een verkeerde keuze is geweest met pijnlijke gevolgen, maar er wel voor zorgt dat een onderliggend probleem boven tafel komt: de relatie was verzand en dat komt nu aan het licht. Alleen als het partnergesprek wint aan scherpte, gevoeligheid en oprechtheid, kan met nieuwe inkt een ander hoofdstuk worden geschreven. Dit is de enige garantie dat een dergelijk bedrijfsongeval niet opnieuw plaatsvindt. Na overspel moet je niet zoeken naar een voortzetting van het oude, maar werken aan een nieuw begin.

woensdag 22 juni 2011

Gesprekken

Partners voeren verschillende soorten gesprekken. Meestal is het handig deze uit elkaar te houden, zodat je weet hoe je over een bepaald onderwerp wilt praten. Wil je overleggen over activiteiten of wil je uitwisselen hoe je iets hebt ervaren?
Allereerst iets over overleggen. Wanneer je een huishouden deelt, zijn er nogal wat praktische zaken die gedaan moeten worden. Schoonmaken, kinderen verzorgen, eten koken, geld verdienen enzovoort. Je maakt afspraken met elkaar over de taakverdeling en je roept elkaars hulp in voor praktische problemen. De gesprekken hierover hebben te maken met gedrag (wat doen we) en de regels hiervoor: wat vind ik fair dat ik doe (en hoe) en wat wil ik dat jij doet?
Daarnaast, en daarmee komen we bij het tweede soort gesprek,  is er het belevingsaspect van de partnerrelatie. Je leven met elkaar delen is meer dan het voeren van een gezamenlijke huishouding. Je troost je partner, je geniet samen van mooie momenten, soms erger je je aan de ander en je steunt elkaar in lastige periodes. In sommige gesprekken breng je onder woorden wat je denkt en voelt, of je laat dit zonder woorden merken. Je wisselt je persoonlijke beleving uit van het onderwerp: hoe ervaar ik dit, hoe ervaar jij dat?
De relatie zélf kan ook het onderwerp vormen. Hoe verandert mijn stemming als jij in de buurt bent? Een dergelijk gesprek, waarin de partners hun relationele gevoelens en hun gedachten over de ander onderzoeken, noemen we een verdiepend gesprek.

maandag 20 juni 2011

Overspel ...als noodsignaal

Wanneer een ander dan de vaste partner de behoefte aan intimiteit (zoals het delen van belangrijke gevoelens en lichamelijk/seksueel contact) gaat vervullen, is dit een signaal dat hier in de huidige relatie te weinig aandacht voor is. Die collega, klant of sportvriend(in) trekt niet voor niets je aandacht. De ontmoetingen met hem of haar gaan steeds meer voor je betekenen, omdat het vervult wat ontbreekt tussen jou en je partner. Het brengt je in beweging op een manier die je niet meer kent in je vaste relatie. Meestal is hier al jarenlang sprake van contactarmoede. Overspel is de alarmbel die aangeeft dat de partnerrelatie op springen staat. Maar vaak wordt ze door de overspelige partner in eerste instantie gezien als een rood lampje dat weliswaar knippert maar niet echt duidt op een noodsituatie.
Karin en Jan
Jan heeft recentelijk een relatie van drie maanden achter de rug met een oud klasgenoot van de middelbare school. Hij heeft een paar prachtige maanden achter de rug, vindt hij zelf. Hij zat er niet mee dat hij al die tijd zijn vrouw voorloog, bijvoorbeeld toen hij veinsde dat hij naar een belangrijke vergadering toe moest. Daar zit hij trouwens nog steeds niet echt mee, beweert hij stellig. Hij verkeert nog  in een roes, opgewekt door het contact met zijn nieuwe minnares. Nadat Karin ontdekte dat Jan achter haar rug om intieme mailtjes uitwisselde en het bed deelde met zijn voormalige klasgenoot, slaapt ze slecht en wordt ze regelmatig overvallen door huilbuien. Dit vindt Jan weliswaar rot voor haar, maar hij kan er ook niets aan doen. Hij houdt het erop dat Karin altijd al onzeker is geweest. Hij ziet niet dat zijn overspel niets met Karins vermeende onzekerheid te maken heeft. Voor Karin is het  nu een serieuze zaak: erop of eronder. Voor haar staat het stoplicht inmiddels op rood. En Jan lijkt niet te beseffen dat hij er dwars doorheen is gereden.

donderdag 16 juni 2011

Lichaamstaal

Lichaamstaal toont veel directer en oprechter hoe je de ander ervaart. Je hoeft er niet voor gestudeerd te hebben om deze lichaamstaal te verstaan. Van kinds af aan leren we dit inschatten. Kinderen klimmen op schoot bij wie het prettig voelt en ze doen pas wat je vraagt als je écht meent wat je zegt. Lichaamstaal is een momentopname van de sfeer en de verhouding tussen de partners. Het uit zich bijvoorbeeld in een blik van verstandhouding, een arm om de ander heen, boos weglopen of hoorbaar zuchten. Je lacht samen of je verbaast je over iets wat je zag op de televisie. Je zoekt toenadering en buigt voorover of je houdt je terug. Je raakt gespannen of juist op je gemak door hoe de ander reageert. Deze reactie kan losstaan van de inhoud van het gesprek. Daarom kan het fijn zijn om met je partner te praten, ook als het ‘nergens over gaat’. Het onderwerp, de inhoud van de communicatie, is in dit geval niet belangrijk. Je geniet van elkaars betrokkenheid. Waar het om draait is dat je elkaar de indruk geeft dat het goed zit tussen jullie.

woensdag 1 juni 2011

Overspel ...moet kunnen (vervolg)

Wat er werkelijk speelt tussen Mark en Marieke, is niet aan het licht gekomen. Hoewel ik dat vanaf de eerste minuut heb geprobeerd. Maar het verhaal van de eigenzinnige Mark bleef staan als een huis. En Marieke ging er geen moment tegen in. Sterker nog: ze vonden eigenlijk dat ik als therapeut niet moest zeuren. Die hele affaire was eigenlijk een storm in een glas water. Een rimpel die Mark met groot gemak weer glad streek. En Marieke? Die zei opnieuw tegen zichzelf dat ze onnodig moeilijk deed. Het slotwoord, of beter gezegd: de afscheidspeech waarmee Mark de laatste sessie beëindigde, sprak boekdelen. Hij keek Marieke innemend aan en alsof ze zojuist een schipbreuk hadden overleefd, zei hij plechtig: ‘ Weet je nog, die ziekte van onze dochter? En die moeilijke periode toen jij plotseling ontslagen werd? Daar zijn we samen allemaal doorheen gekomen. Dus ook dit komen we wel weer doorheen.’
Ik had het een goede afsluiting gevonden als Mark in de sessies oprecht naar zichzelf had durven kijken. En was gestopt met het subtiele afdwingen van zijn gelijk dat hij waarschijnlijk altijd deed. Want hoe charmant Mark het ook bracht; zijn visie was bepalend. Dus ook die affaire met die collega. Het mocht eigenlijk geen naam hebben, vond hij. Toen ze weggingen gaf Mark mij een hand. En ik zag hem denken: zo, dat hebben we ook weer doorstaan. Nee, Mark was geen moment aan zichzelf gaan twijfelen. Marieke was blij dat Mark mee was gegaan naar de therapie. Meegaan vond ze al ruim voldoende. Naar jezelf kijken was voor Mark teveel gevraagd.